แอลกอฮอลและแอลกอฮอล์เจล

     แอลกอฮอล์เจลเป็นผลิตภัณฑ์ทําความสะอาดมือแบบไม่ต้องล้างน้ำ ใช้ในกรณีไม่สะดวกในการล้างมือด้วยน้ำและสบู่ ซึ่งเป็นวิธีทำความสะอาดที่มีประสิทธิภาพ โดยนิยมใช้สารละลายแอลกอฮอล์ที่ความเข้มข้น 70% เนื่องจากระเหยไม่เร็วเกินไป และมีปริมาณน้ำเพียงพอที่เซลล์ของเชื้อโรคต่างๆ จะดูดซึม และออกฤทธิ์ทำลายเซลล์ของเชื้อโรค นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย สะดวกสบายในการล้างมือโดยไม่ต้องใช้น้ำ ทำความสะอาดได้อย่างรวดเร็ว โดยใช้เวลาต่อครั้งเพียง 20- 30 วินาที พกพาได้ง่าย ป้องกันการแห้งกร้านของผิวหน้ง เนื่องจากมักมีสารให้ความชุ่มชื่นและอาจก่อให้เกิดการระเคืองน้อยกว่าการใช้สบู่และน้ำ

     อย่างไรก็ตาม การล้างมือด้วยน้ำและสบู่จัดเป็นวิธีทำความสะอาดหลักที่ควรใช้เป็นวิธีแรก ส่วนการใช้แอลกอฮอล์เจลล้างมือเหมาะสำหรับสถานการณ์ที่ไม่สะดวกจะล้างมือด้วยน้ำและสบู่

คุณสมบัติของแอลกอฮอล์เจล

• ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์และแบคทีเรีย รวมถึงไวรัสและเชื้อราจึงนิยมใช้ในการฆ่าเชื้อผิวหนังและพื้นผิวทั่วไป 
• ลดการนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายจากการสัมผัส
• ประสิทธิภาพในการปกป้องและยับยั้งเชื้อโรคดีกว่าผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดทั่วไป
• มีทั้งชนิดเจล ของเหลว และสเปรย์จัดเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางควบคุม

ส่วนประกอบสำคัญ

• แอลกอฮอล์ ดังต่อไปนี้ เพียงสารเดียว หรือผสมรวมกันอยู่ ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 70 โดยปริมาตร (volume by volume )
  • เอทิลแอลกอฮอล์ หรือเอธานอล (ethyl alcohol หรือ ethanol)
  • ไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์ หรือไอโซโพรพานอล (isopropyl alcohol หรือ isopropanol )
  • เอ็น -โพรพิลแอลกอฮอล์ หรือเอ็น -โพรพานอล ( n -propyl alcohol หรือ n -propanol) 
• อาจมีสารฆ่าเชื้อ เช่น ไตรโคลซาน
• สารที่ทำให้เกิดสภาพเจล (gelling agent) เช่น carbomer
• สารให้ความชุ่มชื้นลดการแห้งของผิว (emollients) เช่น ว่านหางจระเข้(Aloevera), tea tree oil น้ำ และกลีเซอรอล
• สำหรับส่วนผสมอื่นๆ เช่น สี  น้ำหอม

• กำหนดให้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์เพื่อสุขอนามัยสำหรับมือ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อทำความสะอาดมือโดยไม่ใช้น้ำ ซึ่งมีความเข้มข้นของ เอทิลแอลกอฮอล์ หรือเอธานอล (ethyl alcohol หรือ ethanol) ไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์ หรือไอโซโพรพานอล (isopropyl alcohol หรือ isopropanol ) หรือ เอ็น -โพรพิลแอลกอฮอล์ หรือเอ็น -โพรพานอล ( n -propyl alcohol หรือ n -propanol) เพียงสารเดียว หรือผสมรวมกันอยู่ ต่ำกว่าร้อยละ 70 โดยปริมาตร (volume by volume ) เป็นเครื่องสำอางที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือขาย
• มีผลบังคับใช้ 10 มีนาคม 2563
• หากมีการตรวจพบผู้ผลิตหรือนำเข้าผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน
  • ผู้ผลิตหรือนำเข้า จะมีโทษ จำคุก 2 ปี ปรับไม่เกิน 200,000 บาท
  • ผู้จำหน่าย มีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 50,000 บาท

1. มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 70 โดยปริมาตร (volume by volume)
2. มีฉลากภาษาไทย ระบุชื่อ และส่วนผสม วิธีใช้ชื่อ และที่ตั้งของผู้ผลิต หรือผู้นำเข้าเดือนปีที่ผลิต
3. บรรจุในภาชนะที่ปิดสนิทที่สามารถป้องกันการ ระเหยของแอลกอฮอล์ได้ผลิตภัณฑ์
4. แอลกอฮอล์เจลที่ดีควรมีความหนืดเหมาะสม ไม่เหนียวเหนอะหนะในขณะใช้ สามารถคงอยู่ในอุ้งมือเมื่อเทใส่ฝ่ามือ และมีความคงตัวทางกายภาพ ไม่เกิดการแยกชั้น
5. ไม่ใช้แอลกอฮอล์เจลที่หมดอายุ หรืออาจสังเกตได้จากเมื่อสัมผัสกับมือแล้วจะไม่มี
   ความเย็นจากการระเหยของแอลกอฮอล์ หรือมีลักษณะผิดปกติเช่น แยกชั้น จับเป็น
   ก้อน ตกตะกอน สีเปลี่ยน 

• หากใช้เป็นครั้งแรก ควรทดสอบการแพ้ก่อน
  • โดยการทาแอลกอฮอล์เจลปริมาณเล็กน้อย ที่บริเวณท้องแขนและทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง
  • สังเกตความผิดปกติได้แก่ ผื่นแดง ปวดแสบ ปวดร้อน บวม
• กดหรือเทแอลกอฮอล์เจลลงบนฝ่ามือ 2 – 4 หยด (หรือ 2 – 3 มิลลิลิตรโดยประมาณ )
• ถูให้ทั่วทั้งสองมือเป็นเวลา ประมาณ 20 วินาที และปล่อยให้แห้งในอากาศ
• วิธีการถูมือที่ถูกต้อง
  • ฝ่ามือถูฝ่ามือ-แบมือและถูฝ่ามือด้านในทั้ง 2 ข้างด้วยกันในลักษณะหมุนเป็นวงกลม
  • ฝ่ามือถูหลังมือและนิ้วถูซอกนิ้ว-นำมือข้างใดข้างหนึ่งซ้อนทับอีกข้าง โดยให้นิ้วแต่ละนิ้วอยู่ระหว่างกัน ถูกขึ้นลงบริเวณด้านหลังมือและซอกนิ้ว จากนั้นทำสลับกันกับอีกข้าง
  • ประกบฝ่ามือถูซอกนิ้ว-เอาฝ่ามือทั้ง 2 ข้างประสานกันในลักษณะที่แต่ละนิ้วคั่นกัน และถูขึ้นลง
  • หลังนิ้วมือถูฝ่ามือ-งอนิ้วมือทั้ง 2 ข้าง และเกี่ยวเข้ากับมืออีกข้าง โดยให้ปลายนิ้วทั้ง 2 มือสัมผัสกับฝ่ามือของแต่ละข้าง ถูไปมาจนรู้สึกว่ามือสะอาด
  • ถูนิ้วหัวแม่มือ-กางนิ้วหัวแม่โป้งก่อนใช้ฝ่ามืออีกข้างหุ้มนิ้วหัวแม่มือและถูขึ้นลง ทำให้สะอาดทั้งสองด้าน
  • ถูปลายนิ้วด้วยฝ่ามือ-แบมือข้างหนึ่ง แล้วใช้ปลายนิ้วมืออีกข้างถูที่ฝ่ามือเป็นลักษณะหมุนตามเข็มนาฬิกาและหมุนทวนเข็มนาฬิกา แล้วสลับข้างทำวิธีเดียวกัน

• แอลกอฮอล์เจลมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ในปริมาณมากสามารถติดไฟได้
  • หากทามือแล้วยังไม่แห้ง ห้ามนำมือเข้าใกล้แหล่งความร้อน
  • ควรหลีกเลี่ยงเปลวไฟ โดยเฉพาะ สูบบุหรี่ควรระวังเป็นพิเศษ
• ไม่ควรใช้แอลกอฮอล์เจลกับเด็กทารก และบริเวณผิวบอบบาง เช่น รอบดวงตา และบริเวณที่ผิวอักเสบ มีสิว มีบาดแผล หากสัมผัสแอลกอฮอล์บ่อยๆ อาจทำให้เกิดการระคายเคือง และผิวหยาบกระด้าง
• ควรระมัดระวังการใช้แอลกอฮอล์เจลกับเด็กเล็ก เพราะอาจเกิดอันตรายได้ง่ายจากการกลืนโดยไม่ตั้งใจ
• ประสิทธิภาพของแอลกอฮอล์เจลอาจลดลงเมื่อใช้ไม่ถูกวิธี เช่น ใช้แอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้นต่ำกว่า 60% หรือถูเจลล้างมือไม่ทั่วถึง
• ปริมาณในการใช้แอลกอฮอล์เจลควรมีความเหมาะสม ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป หากระหว่างการใช้แอลกอฮอล์เจลแล้วพบว่าเนื้อเจลแห้งในเวลาไม่ถึง 15 วินาที บ่งชี้ให้เห็นว่า แอลกอฮอล์เจลที่ใช้มีปริมาณน้อยเกินไป และอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพในการกำจัดเชื้อโรค
• ควรเก็บแอลกอฮอล์เจลในภาชนะปิดสนิท ในบริเวณที่ไม่ถูกแสงแดด หรือ บริเวณที่ร้อน เพราะจะทำให้แอลกอฮอล์ระเหย และความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ อาจลดลงได้
• กรณีดังต่อไม่นี้ ไม่ควรใช้แอลกอฮอล์เจล แต่ควรใช้การล้างมือด้วยน้ำและสบู่แทน
  • มือสกปรกมาก มีความเปียกชื้นสูง หรือมีความมัน เช่น หลังการเล่นกีฬา ทำสวน หรือจับอาหาร 
  • มือเลอะคราบสกปรก ปนเปื้อนเลือดหรือของเหลวในร่างกายจากคนอื่นอย่างเห็นได้ชัด

องค์การเภสัชกรรม

• เปิดจำหน่ายแอลกอฮอล์เจล ผ่านเว็บไซต์ http://landing.gpoplanet.com