แนวทางจัดการศพผู้ป่วยติดเชื้อโควิด 19

แนวทางจัดการศพผู้ป่วยติดเชื้อ COVID-19

เมื่อผู้ป่วยโควิด-19 เสียชีวิต ควรมีแนวทางจัดการศพผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 ดังนี้

  1. เมื่อผู้ป่วยเสียชีวิตสารคัดหลั่งที่อยู่ในศพยังสามารถแพร่กระจายเชื้อได้
  2. ควบคุมสารคัดหลั่งโดยเก็บศพไว้ในถุงซิปกันน้ำอย่างน้อยสองชั้นและใช้น้ำยาฆ่าเชื้อโรคทาด้านนอกถุงเก็บศพ
  3. ห้ามเปิดถุงเก็บศพโดยเด็ดขาด ไม่มีการอาบน้ำศพ รดน้ำศพ และฉีดยารักษาศพ
  4. บรรจุศพพร้อมถุงลงในโลงศพ และปิดฝาโลงให้สนิท ญาติสามารถนำศพไปทำพิธีกรรมทางศาสนาได้อย่างปลอดภัย
  5. การเผาหรือฝังศพจะไม่ก่อให้เกิดการแพร่กระจายเชื้อ

ญาติผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 สามารถจัดงานศพได้

  • โรงพยาบาลบรรจุศพในถุงซิปกันน้ำ 3 ชั้นและทำความสะอาดด้านนอกถุงแล้ว

คำแนะนำ

  • ห้ามเปิดถุงเพื่อดูศพ รดน้ำ ทำความสะอาด เปลี่ยนเสื้อผ้า ฉีดยารักษาศพ เด็ดขาด

กรณีศพนิรนามหรือศพที่ไม่มีญาติมาติดต่อ (เสียชีวิตจากโควิด-19)

  • กรณีศพที่เสียชีวิตหรือสันนิษฐานว่าเสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 infection) และเป็นศพนิรนาม หรือเป็นศพที่ไม่มีญาติมาติดต่อขอรับตามกำหนดระยะเวลาพอสมควร
  • สมาคมแพทย์นิติเวชแห่งประเทศไทยแนะนำให้ทำการจัดการศพโดยวิธีการเผา 
  • ทั้งนี้ ก่อนการเผา ขอให้ดำเนินการจัดเก็บข้อมูลและตัวอย่างสิ่งส่งตรวจจากศพเพื่อประโยชน์ในการตรวจพิสูจน์เอกลักษณ์บุคคลเท่าที่จะกระทำได้เสมอ

การจัดงานศพผู้ติดเชื้อโควิด-19 ของศาสนาพุทธ

หลักศาสนาพุทธแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอนใหญ่ๆ ได้แก่

    1. ขั้นตอนการอาบน้ำศพ
    2. การบำเพ็ญกุศลและการสวดอภิธรรมศพ
    3. การฌาปนกิจ
    4. การเก็บอัฐิเป็นอันเสร็จสิ้น
  • แต่เนื่องจากสถานการณ์โควิด-19 ห้ามเปิดถุงซิปห่อศพอย่างเด็ดขาด การจัดพิธีศพตามหลักชาวพุทธจึงต้องละเว้นขั้นตอนการอาบน้ำศพ และเข้าสู่การบำเพ็ญกุศลเลย
  • การสวดอภิธรรมศพหรือทำบุญให้ผู้ตายยังทำได้ตามปกติ แต่อาจลดขั้นตอนจาก 3 วัน เหลือ 1 วัน และทำการเผาทันทีภายหลังเสียชีวิตไม่เกิน 1 วัน
  • กำหนดเฉพาะ ญาติพี่น้องที่ใกล้ชิดเท่านั้น ที่จะสามารถร่วมพิธีฌาปนกิจได้

รายชื่อวัดที่รับสงเคราะห์ฌาปนกิจศพผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ฟรี 

  • ประชาชนสามารถตรวจสอบรายชื่อวัดที่รับสงเคราะห์ฌาปนกิจศพผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ฟรี ทั่วประเทศได้ที่ 
  • โปรดติดต่อกับทางวัดก่อนเคลื่อนย้ายศพไปที่วัด
  • การฌาปนกิจศพผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายทุกกรณี
  • อนึ่ง หากมีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการทำฌาปนกิจ สามารถสอบถามได้ที่
    • สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดทุกจังหวัดทั่วประเทศ
    • สำนักเลขาธิการมหาเถรสมาคม สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ โทรศัพท์  0 2441 7988 – 92 หรือ 0 2441 7998 – 99 

การจัดงานศพผู้ติดเชื้อโควิด-19 ของศาสนาคริสต์

  • สำหรับขั้นตอนจัดพิธีงานศพแบบศาสนาคริสต์ หลักๆ โดยปกติมีด้วยกัน 4 ขั้นตอน ได้แก่
    1. การสวดศพ
    2. การนำร่างผู้เสียชีวิตลงโลงศพ
    3. พิธีมิสซา
    4. พิธีฝังศพที่สุสาน
  • ทว่าในประเทศไทยมีการปรับบางขั้นตอนให้เข้าสภาพสังคมในบางพื้นที่ จากการฝังเป็นการเผา เนื่องจากไม่สะดวกต่อการหาพื้นที่ทำสุสาน
  • อนุญาตให้เฉพาะผู้ทำพิธีและญาติสนิทมิตรสหายเท่าที่จำเป็นเท่านั้นเข้าร่วมพิธี ในพิธีให้ผู้ทำพิธีอ่านพระคัมภีร์และอธิษฐานแล้วให้ดำเนินการเผาหรือฝังให้ หลังเสร็จพิธีให้แต่ละคนรีบกลับบ้านและอาบน้ำชำระตัวให้สะอาด
  • ให้ทุกคนที่มีส่วนร่วมในงานศพกักตัว 14 วัน หากมีไข้ให้รีบไปพบแพทย์

การจัดงานศพผู้ติดเชื้อโควิด-19 ของศาสนาอิสลาม

  • ชาวมุสลิมจะใช้วิธีการฝังศพเพื่อให้ร่างสลายไปตามธรรมชาติเท่านั้น และจะต้องฝังศพภายใน 24 ชั่วโมง หรือฝังให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ ชาวมุสลิมจะอาบน้ำทำความสะอาดศพ ห่อผ้าขาว พร้อมสวดวิงวอนอุทิศแด่ผู้ล่วงลับ ส่วนสถานที่ฝังศพหรือสุสานนั้น ชาวมุสลิมเรียกว่า “กุโบร์”
  • ให้ประสานกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขหรือเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลในการจัดการศพ ให้บุคคลที่เป็นมุสลิมทำการตะยัมมุมแทนการอาบน้ำศพในห้องปลอดเชื้อหรือสถานที่ที่จัดเตรียมไว้โดยเฉพาะ ทั้งนี้ให้ทำตะยัมมุมก่อนบรรจุศพลงในถุง โดยผู้ทำหน้าที่ตะยัมมุมสวมชุดป้องกันการติดเชื้อ (PPE) แล้วตบฝุ่นที่เตรียมไว้ ครั้งที่ 1 เพื่อลูบใบหน้าศพ และตบฝุ่นครั้งที่ 2 เพื่อลูบมือจนถึงข้อศอกหรืออย่างน้อยที่สุดลูบให้ถึงข้อมือ ทั้ง 2 ข้าง แล้วปิดถุงบรรจุศพ โดยถือเอาถุงบรรจุศพเป็นกะฝั่น(ผ้าห่อศพ) และให้ผู้นั้นทำการละหมาดให้แก่ศพ ณ สถานที่นั้น ทั้งนี้ ในกรณีที่ไม่สามารถทำตะยัมมุมได้ ให้ละหมาดแก่ศพในสภาพนั้น และหรือนำศพไปฝัง ณ สุสาน โดยไม่ต้องมีการละหมาดให้แก่ศพ
  • หากการสัมผัสศพโดยตรงนั้นไม่ปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงานหรือผู้ทำตะยัมมุม อนุญาตให้ทำตะยัมมุมบนถุงห่อศพ โดยไม่ต้องแกะถุงออก
  • กรณีผู้ทำตะยัมมุมได้ละหมาดญะนาชะห์ให้แก่ศพแล้ว ให้รีบนำสพไปฝังที่สุสานทันที แต่หากยังมิได้ละหมาด ญะนาชะห์ให้แก่ศพ ให้ญาติของผู้เสียชีวิต (เฉพาะญาติใกล้ชิดเท่านั้น) ละหมาดที่สุสาน โดยให้ผู้ร่วมละหมาด ป้องกันตนเองโดยการสวมใส่หน้ากากอนามัย และเว้นระยะห่างระหว่างกัน 2 เมตร์ ทั้งนี้ ให้ฝังศพผู้เสียชีวิตในท่านอนตะแคงขวาหันหน้าไปทางกิบละห์ (ทิศตะวันตก)
  • ห้ามญาติผู้เสียชีวิตและผู้มาเยี่ยม สัมผัสหรือจูบศพ (มัยยิต)
  • กรณีไม่มีบุคลากรหรือแพทย์มุสลิม ขอให้ทางโรงพยาบาลหรือญาติของผู้เสียชีวิตติดต่อคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดหรืออิหม่ามในพื้นที่ของผู้เสียชีวิต มารับศพไปจัดการละหมาดและฝังทันที โดยให้ปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขอย่างเคร่งครัด จนการฝังแล้วเสร็จ ทั้งนี้ หากจังหวัดใดไม่มีคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัด ให้โรงพยาบาลหรือญาติของผู้เสียชีวิตติดต่อไปยังสำนักจุฬาราชมนตรี เพื่อประสานงานส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป

เรื่องอื่น ๆ

กองทัพบก ให้การช่วยเหลือจัดการฌาปนกิจศพ ผู้เสียชีวิตจากโควิด -19 

  • ในเขตกรุงเทพมหานคร ไม่เสียค่าใช้จ่าย
  • ณ ฌาปนสถานของกองทัพบก ได้แก่ วัดโสมนัสวรวิหาร และวัดศิริพงษ์ธรรมนิมิต
  • ติดต่อได้ที่ศูนย์ประสานงานต้านภัยโควิด ทบ. ตลอด 24 ชม. 
    โทร : 0 2270 5685-9