การยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตร
เนื่องจากกฎหมายถือว่าเด็กซึ่งเกิดจากหญิงที่มิได้จดทะเบียนสมรสกับชาย เป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิงแต่เพียงฝ่ายเดียวเท่านั้น (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1546) ดังนั้น เด็กที่เกิดมาจึงไม่เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของบิดา แต่กฎหมายเปิดช่องทางที่จะทำให้บุตรนอกสมรสเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของบิดาอยู่ 3 วิธี (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1547) ได้แก่
- เมื่อบิดามารดาได้สมรสกันในภายหลัง
- บิดาได้จดทะเบียนว่าเด็กเป็นบุตร
- ศาลพิพากษาว่าเป็นบุตร
การรับรองบุตร เป็นวิธีการหนึ่งที่จะทำให้บุตรนอกสมรสเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของ
บิดาได้ ซึ่งวิธีนี้บิดาสามารถจดทะเบยนรับเด็กเป็นบุตรของตนโดยไม่ต้องจดทะเบียนสมรสกับมารดาของเด็ก โดยบิดาสามารถจดทะเบียนรับเด็กเป็นบุตรของตนได้ แต่กฎหมายกำหนดเงื่อนไขในการจดทะเบียนรับเด็กเป็นบุตรต้องได้รับความยินยอมจากเด็กและมารดาของเด็ก โดยเด็กและมารดาต้องไปให้ความยินยอมต่อหน้า นายทะเบียน แต่หากบุคคลใดบุคคลหนึ่งหรือทั้งสองไม่อาจให้ความยินยอมได้ เช่น มารดาถึงแก่ความตาย หรือเด็กไม่อาจแสดงเจตนาให้ความยินยอมได้ เช่น อายุยังน้อยเกินไปการจดทะเบียนรับเด็กเป็นบุตรต้องมีคำพิพากษาของศาล (ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1548) โดยผู้ร้อง (บิดา) เป็นผู้ยื่นคำร้องต่อศาลที่มูลคดีเกิดขึ้นในเขตศาล หรือต่อศาลที่ผู้ร้องมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตศาล
เอกสารที่ใช้ในการยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตร
- บัตรประจำตัวประชาชนของผู้ร้อง (บิดา) และมารดา พร้อมสำเนา 1 ฉบับ
- ทะเบียนบ้านผู้ร้อง มารดา และบุตร ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ฉบับ
- สูติบัตรบุตร ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ฉบับ
- ใบมรณบัตรมารดา (กรณีมารดาเสียชีวิต) ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ฉบับ
- หนังสือสำคัญแสดงการเปลี่ยนชื่อ-ชื่อสกุล ของผู้ร้อง มารดา หรือบุตร (ถ้ามี) ฉบับจริง
พร้อมสำเนา 1 ฉบับ - ใบสำคัญการหย่าของมารดา ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ฉบับ (กรณีมารดาเคยจดทะเบียน
สมรสมาก่อน)
ระยะเวลาดำเนินการ
- นับแต่วันที่ผู้ร้องได้ยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตร ศาลจะนัดไต่สวนคำร้องไม่น้อยกว่า45 วัน นับแต่วันยื่นคำร้อง
- และภายในเวลา 15 วัน นับแต่วันที่ศาลมีคำสั่งรับคำร้องแล้ว ผู้ร้องจักต้องนำบุตรและมารดาของบุตรไปให้ถ้อยคำต่อผู้อำนวยการสถานพินิจฯ กรุงเทพ เพื่อประมวลและรายงานข้อเท็จจริงเสนอความเห็นต่อศาลประกอบในการพิจารณาคำร้องขอจดทะเบียนรับรองบุตร
- อนึ่ง ในวันนัดไต่สวนคำร้อง ผู้ร้องพร้อมมารดาผู้เยาว์ และผู้เยาว์ ต้องมาศาลและนำเอกสารพยานหลักฐานต่างๆ ตามที่ระบุไวในบัญชีพยานมาศาลเพื่อทำการไตสวนคำร้อง
- เมื่อพ้นกำหนด 1 เดือนทอน นับแต่วันที่ศาลมีคำสั่ง ผู้ร้องสามารถขอคัดถ่ายคำสั่งศาลโดยให้เจ้าหน้าที่รับรองสำเนาและขอออกหนังสือรับรองคดีถึงที่สุด เพื่อนำเอกสารดังกล่าวไปดำเนินการยื่นต่อนายทะเบียนเพื่อจดทะเบียนรับรองบุตรต่อไป