การจ่ายเงินเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากช้างป่า

การจ่ายเงินเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากช้างป่า

       การรุกล้ำของช้างป่าเข้าสู่พื้นที่เกษตรกรรมและชุมชน ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อพืชผลและทรัพย์สินของประชาชน รวมถึงการสูญเสียโอกาสในการใช้ประโยชน์พื้นที่เพาะปลูก เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมและลดผลกระทบ รัฐได้กำหนดหลักเกณฑ์และอัตราการจ่ายเงินเยียวยาอย่างเป็นระบบ โดยยึดตามความเสียหายจริงและประเภทพืชผลที่ได้รับผลกระทบ

ระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ว่าด้วยการจ่ายเงินช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากช้างป่าจากงบกลาง พ.ศ. 2568

1. ผู้ได้รับผลกระทบที่มีสิทธิได้รับเงินช่วยเหลือเยียวยาค่าเสียหายจากช้างป่ากรณีบาดเจ็บ ทุพพลภาพ หรือเสียชีวิต ต้องอยู่ในหลักเกณฑ์ ดังนี้

    • ไม่เป็นบุคคลที่มีพฤติกรรมที่ระบุได้ว่ามีเจตนาเข้าไปทำร้ายช้างป่า หรือเข้าไปในพื้นที่มีช้างป่าโดยไม่มีเหตุอันสมควรจำเป็น
    • มีการป้องกันดูแลตนเองอย่างเช่นวิญญูชนพึงกระทำ
    • ไม่ฝ่าฝืนคำสั่งหรือขัดขวางการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่จนเป็นเหตุให้ถูกช้างป่าทำร้าย
    • ไม่ฝ่าฝืนบทบัญญัติของพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 หรือกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง

2. ผู้ได้รับผลกระทบที่มีสิทธิได้รับเงินช่วยเหลือเยียวยาค่าเสียหายจากช้างป่ากรณีพืชผลทางการเกษตรหรือทรัพย์สินเสียหาย

       ต้องเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินหรือที่ดินหรือสิทธิครอบครองที่ดิน หรือเป็นผู้เช่าทรัพย์สินหรือที่ดินโดยชอบด้วยกฎหมายที่ดินตามวรรคหนึ่งได้แก่ประเภทที่ดิน ดังต่อไปนี้

    • ที่ดินที่มีหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดินหรือหนังสือแสดงสิทธิครอบครองที่ดินตามประมวลกฎหมายที่ดิน หรือมีหนังสือรับรองของทางราชการว่าที่ดินดังกล่าวอยู่ในระหว่างดำเนินการออกหนังสือแสดงสิทธิ์ในที่ดินตามประมวลกฎหมายที่ดิน หรือมีหลักฐานการเช่าหรือเช่าซื้อที่ดินตามกฎหมาย
    • ที่ดินปฏิรูปที่ดินที่มีหลักฐานใบตอบรับการสอบสวนสิทธิ์ หลักฐานหนังสือรับมอบที่ดิน (ส.ป.ก.428) หนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก.4-01, ส.ป.ก.4-01 ก) หรือหลักฐานการได้รับอนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรมอื่น
    • ที่ดินในเขตนิคมสหกรณ์หรือนิคมสร้างตนเองที่มีการครอบครองและเข้าทำกินโดยมีหนังสือรับรองของทางราชการ
    • ที่ดินที่มีหนังสือรับรองของทางราชการทหารว่าเป็นพื้นที่ที่กระทรวงกลาโหมจัดที่ทำกินให้
    •  ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติตามกฎหมายว่าด้วยป่าสงวนแห่งชาติที่มีหลักฐานหนังสืออนุญาตให้เข้ามาทำประโยชน์หรืออาศัย หรือทำการปลูกป่าหรือไม้ยืนต้นในเขตปรับปรุงป่าสงวนแห่งชาติ (สทก.) หรือหนังสือรับรองจากกรมป่าไม้จัดให้ราษฎรทำกินหรือหรือหนังสืออนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยป่าสงวนแห่งชาติ
    • ที่ดินที่มีการแจ้งครอบครองเพื่อพิสูจน์สิทธิตามติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2541
    • ที่ดินตามโครงการเกี่ยวกับการอนุรักษ์และดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติภายในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าหรือเขตห้ามล่าสัตว์ป่า ตามมาตรา 121 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 และที่ดินตามโครงการเกี่ยวกับการอนุรักษ์และดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติภายในอุทยานแห่งชาติ ตามมาตรา 64 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562
    • ที่ดินที่มิได้อยู่ในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์ หรือเขตป่าสงวนแห่งชาติ ซึ่งมีการครอบครองและทำกินต่อเนื่องโดยไม่มีหลักฐานแสดงสิทธิในที่ดิน แต่มีเอกสารการชำระภาษีบำรุงท้องที่ (ภ.บ.ท.5)

หมายเหตุ ผู้ได้รับผลกระทบที่มีสิทธิได้รับเงินช่วยเหลือเยียวยาตามข้อ 2 ต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามเป็นผู้ถูกดำเนินคดีและศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุกหรือมีคำสั่งให้ออกจากพื้นที่เกี่ยวกับการกระทำผิดตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง

อ่านเพิ่มเติม ระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และ พันธุ์พืช ว่าด้วยการจ่ายเงินช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากช้างป่าและงบกลาง พ.ศ.2568 

ขั้นตอนการช่วยเหลือเยียวยาประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากช้างป่า

  1. แจ้งเจ้าหน้าที่หน่วยพิทักษ์อุทยาน ในพื้นที่ ภายใน 3 วัน
  2. เจ้าหน้าที่เข้าตรวจสอบพื้นที่เกิดเหตุ
  3. รายงานต่อผู้อํานวยการสำนัก บริหารพื้นที่อนุรักษ์
  4. ตรวจสอบและประเมินความเสียหาย ระยะเวลาดำเนินการภายใน 7 วันทำการ
  5. เสนอเรื่องเพื่อขอพิจารณาการจ่ายเงิน
  6. ดำเนินการเบิกจ่าย และโอนเงินภายใน 5 วันทำการ

อัตราค่าช่วยเหลือเยียวยาประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากช้างป่า

กรณีเสียชีวิต หรือ กรณีทุพพลภาพ หรือ อัมพาต

    • 500,000 บาท

กรณีสูญเสียแขน ขา หรือสายตา (ตาบอด)

    • ข้างละ 250,000 บาท (สองข้าง 500,000 บาท)
    • หรือสูญเสียแขน ขา หรือสายตา (ตาบอด) รวม 2 แห่ง 500,000 บาท

กรณีบาดเจ็บทั่วไป

    • เท่าที่ได้รับบาดเจ็บจริงแต่ไม่เกิน 30,000 บาท

ค่าขาดโอกาสในการประกอบการงานระหว่างพักรักษาตัว

    • 100 บาทต่อวัน ไม่เกิน 180 วัน นับแต่วันที่ไม่สามารถประกอบการงานได้ตามปกติ ตามความเห็นของแพทย์

กรณีทรัพย์สินเสียหาย

    • เท่าที่เสียหายจริงแต่ไม่เกิน 200,000 บาท

อัตราค่าช่วยเหลือกรณีพืชผลการเกษตรเสียหายจากช้างป่า

พืชไร่หรือพืชสวน (หน่วย: บาท/ไร่)

  ชนิดพืชอัตราการชดเชย (บาท/ไร่)
  ข้าว5,330
  ข้าวโพด6,637
  มันสำปะหลัง8,180
  อ้อย13,402
  สับปะรด22,424
  ว่านหางจระเข้32,750
  กล้วย24,550
  พริกไทย51,610

หมายเหตุ : พืชไร่ หรือพืชสวนที่ไม่มีตามรายการข้างต้น ให้ใช้สูตรคำนวณที่กำหนด ((ต้นทุนเฉลี่ย 3 ปี (บาท/ไร่) + ผลตอบแทน 25% ของต้นทุน) x พื้นที่เสียหาย (ไร่)

ไม้ผล หรือไม้ยืนต้น (หน่วยเป็นกก./ผล/ไร่ ตามชนิด)

ชนิดพืชอัตราการชดเชย (บาท)
ทุเรียน35.49 / กก.
ลำไย18.50 / กก.
เงาะ16.81 / กก.
มังคุด30.53 / กก.
ลิ้นจี่21.70 / กก.
ลองกอง/ลางสาด45.44 / กก.
มะม่วง8.36 / กก.
ขนุน2.56 / กก.
มะพร้าว9.34 / ผล
ยางพารา17,177 / ไร่
ปาล์มน้ำมัน11,625 / ไร่
ยูคาลิปตัส8,250 / ไร่

บทความที่เกี่ยวข้อง