NARIT เปิดเผยดาวเสาร์มี “ไฝ” เงาไททันปรากฏบนผิวดาว ปรากฏการณ์หายากเกิดขึ้นทุก 15 ปี

NARIT เปิดเผยดาวเสาร์มี “ไฝ” เงาไททันปรากฏบนผิวดาว ปรากฏการณ์หายากเกิดขึ้นทุก 15 ปี

       สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เปิดเผย ดาวเสาร์ปรากฏ “ไฝ” บนผิวดาว เงาดำจากดวงจันทร์ไททันทอดผ่านขณะโคจรหน้าดาวเสาร์ ซึ่งเกิดขึ้นได้ทุก 15 ปี เมื่อวงแหวนดาวเสาร์เอียงขนานกับสายตาผู้สังเกตจากโลก ทำให้มองเห็นเงาไททันชัดเจน ปีนี้จะเห็นปรากฏการณ์นี้อีก 3 ครั้ง (4 ก.ย., 20 ก.ย.และ 6 ต.ค. 68) แต่ในไทยไม่สามารถเห็นได้เพราะตรงกับเวลากลางวัน อย่างไรก็ตาม นักดาราศาสตร์ต่างประเทศได้บันทึกภาพไว้แล้ว โดยครั้งต่อไปจะเกิดขึ้นในอีก 15 ปีข้างหน้า

       ทุก ๆ ประมาณ 15 ปี วงแหวนของดาวเสาร์จะเอียงจนเกือบขนานกับแนวสายตาของผู้สังเกตการณ์บนโลก ทำให้วงแหวนที่เคยสว่างงดงามค่อย ๆ บางลงและแทบเลือนหายไปจากสายตา แม้ภาพความงดงามของวงแหวนจะลดลง แต่ก็เป็นการเปิดโอกาสให้เราได้พบกับอีกหนึ่งปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่น่าสนใจ คือ “การเคลื่อนผ่านของดวงจันทร์ไททันและเงาที่ทอดลงบนผิวดาวเสาร์”

 

       ไททัน (Titan) คือดวงจันทร์บริวารที่ใหญ่ที่สุดของดาวเสาร์ จากทั้งหมด 274 ดวง และใหญ่เป็นอันดับสองในระบบสุริยะ รองจากดวงจันทร์แกนีมีด (Ganymede) ของดาวพฤหัสบดี ด้วยขนาดที่ใหญ่กว่าดาวพุธ ไททันจึงสังเกตเห็นได้ไม่ยากเมื่อมองผ่านกล้องโทรทรรศน์ ยิ่งไปกว่านั้น ในช่วงเวลาที่ระนาบของวงแหวนเอียงขอบเข้าหาโลกพอดี จะเป็นช่วงที่เรามองเห็นดวงจันทร์บริวารหลายดวง รวมถึงไททัน เคลื่อนผ่านด้านหน้าดาวเสาร์ พร้อมทอดเงากลมสีดำเข้มเคลื่อนตัวไปบนผิวดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ดวงนี้ เป็นภาพที่เห็นเป็นจุดดำเล็ก ๆ คล้าย “ไฝ” นั่นเอง

 

       ดวงจันทร์ไททันมีคาบการโคจรรอบดาวเสาร์ประมาณ 16 วัน ทำให้ทุก ๆ รอบการโคจรจะเกิดปรากฏการณ์ “เงาของไททัน” ทอดผ่านบนผิวดาวเสาร์ โดยปีนี้จะเกิดการทอดเงาขึ้นอีก 3 ครั้ง ในวันที่ 4 กันยายน 20 กันยายน และครั้งสุดท้ายในวันที่ 6 ตุลาคม 2568 สำหรับประเทศไทย ไม่สามารถมองเห็นปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ เนื่องจากช่วงเวลาที่เกิดดาวเสาร์ยังไม่โผล่พ้นจากขอบฟ้า อีกทั้งยังตรงกับเวลากลางวันพอดี อย่างไรก็ตาม นักดาราศาสตร์จากอีกซีกโลกหนึ่งก็ได้เก็บภาพปรากฏการณ์นี้ไว้เรียบร้อยแล้ว โดยภาพที่เราได้นำมาฝากครั้งนี้ ถ่ายเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคมที่ผ่านมา แม้จะพลาดโอกาสชมด้วยตาเอง แต่เงาของไททันก็ยังเป็นเครื่องเตือนใจว่า จักรวาลเต็มไปด้วยเหตุการณ์หายากที่ต้องอาศัยทั้งจังหวะและเวลา ผู้ที่อยากเห็นด้วยตัวเองต้องรออีก 15 ปี จนกว่าดาวเสาร์และไททันจะโคจรมาจัดเรียงตัวกันอย่างเหมาะสมอีกครั้ง